Ervaring van een zenweekend

Zenweekend op de Noorder Poort in Wapserveen

29-31 maart 2019

Het verslag

De week voor het zenweekend op de Noorder Poort ervaarde ik nogal als een stress volle werkweek. Ik had hier en daar ook mijn twijfels of ik wel moest gaan, aangezien ik niet op mijn best was op mentaal gebied. Gelukkig had ik er voor gekozen van te voren om de vrijdag vóór en de maandag ná het zenweekend vrij te vragen van het werk. Dit had ik gedaan om zo wat rust te creëren voor mezelf op de vrijdag en het werk los te laten. Die maandag had ik vooral vrij gevraagd omdat ik niet wist hoe ik zou omgaan met het lange mediteren en de stilte.

Vrijdag

De vrijdagochtend heb ik fanatiek genoeg gespendeerd aan een ochtendmeditatie in het Dharmahuis Leeuwarden, van 7.30 tot 8.30, gevolgd door een kort rondje hardlopen aangezien ik dacht dat ik het hele weekend stil zou zitten en een middag dutje. Om drie uur dronk ik nog een kopje thee met mijn moeder, daarna ben ik vroeg vertrokken om ongeveer 15.45 en kwam met de auto rond de tijd van 17.00 uur aan op de Noorder Poort. Er stonden twee mensen te praten, ik bedacht me dat die ik ook wel voor het zenweekend zouden zijn, dus liep ik naar hen toe. De ene man was inderdaad ook voor het zenweekend aanwezig en de ander die vertrok later weer. Samen liepen we het pand binnen. Zodra je binnenkomt in een hal, zie je een trap aan je rechterkant en daaronder een kastje waar de schoenen geplaatst kunnen worden. We deden onze schoenen uit en liepen verder op sokken (in de email die je krijgt van de Noorder Poort bij aanmelding voor het zenweekend wordt vermeld dat je het liefste schone witte sokken draagt en huissloffen meeneemt) aangezien we onze tassen nog in de auto hadden laten liggen met de sloffen.

Binnen werden we aangesproken door een behulpzame bewoner van de Noorder Poort. Hij liet ons de corvee lijst zien, van mij werd verwacht dat ik in de tuin zou helpen elke ochtend om 9.00 tot 9.45. Ook vertelde hij me dat ik sliep op kamer 9. We waren van plan om terug te lopen naar de auto en daar de tas op te halen. Toen kwamen we de hal weer binnen om onze schoenen weer aan te trekken, en zo kwam er een hele groep mensen binnen. We waren al vroeg aanwezig, aangezien het informele avondmaal om zes uur begon. Tot de tijd van zes uur heb ik mijn tas uitgepakt op de kamer en thee gedronken in de theekamer, terwijl er meer mensen ons vergezelden. We werden verzocht om naar de eetzaal te gaan en daar aten we een soepje met broodjes en crackers, ook was er salade. Het was gelijk wel duidelijk dat het eten goed zat.

Om 19.30 begon het zenweekend formeel, maar nog niet in stilte. We gingen naar de zendo, daar vertelde Jiun Hogen roshi wat. Het werd snel duidelijk dat dit weekend veel nieuwe mensen had gebracht naar de Noorder Poort. Ik was daar één van. Misschien is het wel leuk om te vermelden dat ik op de aanmeld lijst iemand had zien staan die Duits was, ik was mezelf al een beetje aan het afvragen hoe dat zou gaan dan. Aangezien de Noorder Poort toch echt Nederlands was. Vooroordelen. Het bleek dat Jiun Hogen roshi een aardig woordje Duits sprak en om zoveel zinnen gewoon haar toespraak vertaalde naar het Duits of andersom.

We sloten de avond in de zendo af met een korte zitmeditatie van tien minuten. Als ik me goed herinner dronken we thee en reciteerden we “Om Namu Buddha Ya”. Voor mijn werk sta ik altijd erg vroeg op en ga dus ook vroeg op bed vaak, dus ik was al redelijk slaperig om tien uur, alsnog dronken we met een

hele groep mensen in stilte nog een kop thee in de theekamer. Daarna gingen we te bed. Van te voren was ik wat bezorgd over hoe ik zou wakker worden zonder alarm van mijn telefoon, er werd gelukkig verteld dat we werden gewekt met een belletje om zes uur in de ochtend. Eenmaal in bed maakte dit het niet beter voor mij, zou ik doordat belletje heenslapen? Ik maakte me nogal wat zorgen en kon de slaap niet vatten. Ik had ook geen horloge om de tijd in te schatten, dus toen ik later wakker werd besloot ik maar wakker te blijven, al twijfelde ik of het belletje nog niet was afgegaan. Ik herinnerde me van de vorige ochtend dat het licht begon te worden rond zes uur. Het was nog donker buiten dus het was nog geen zes uur, ik durfde alleen niet meer te gaan slapen. Ik deed mijn dakraam verder open en ben gaan staren naar de nog donkere omgeving, al luisterend naar de vogels.

Eenmaal weer moe, besloot ik toch maar weer te gaan liggen en natuurlijk niet veel later hoorde ik een belletje. Ik sprong meteen uit bed, bang om weer in slaap te vallen en te laat te komen op de eerste ochtend. Bed snel opmaken, kleding aan en tandenpoetsen, daarna gelijk naar beneden. Het was 6.10. Ik had nog even de tijd.

Zaterdag

Ik dronk nog een kop thee, voordat we de zendo ingingen. In de zendo dronken we thee, gevolgd door een recitatie van “Om Mani Padme Hum”. Daarna deden we 25 minuten zazen (zitmeditatie), daarna een korte kinhin (loopmeditatie) en daarna weer zazen. Na de tweede meditatie werd ons verzocht om onze handen te wassen en terug te keren naar de zendo, zodat we vanuit daar gezamenlijk naar de eetzaal konden gaan. Ik zocht iemand van de bewoners op, want ik had geen handzeep op mijn kamertje en ik had er ook niet over nagedacht om dat mee te nemen. Na een aantal gong slagen stonden we op en maakten een buiging. In een rij met handen in gasho liepen naar onze plaatsen in de eetzaal. Daar werd een voedseloffer gemaakt. We reciteerden een aantal korte teksten in het Engels vanaf een blaadje. Als iedereen van een tafel weer zat, maakten we ook een voedseloffer. Dit deden we door drie keer een lepel over onze hand te draaien voordat we het in een bakje deden. De ochtendmaaltijd bestond uit havermoutpap met tutti frutti, zaadjes en pitten en honing.

Na de ochtendmaaltijd ben ik me gaan omkleden in spijkerbroek. Ik zou in de tuin gaan werken, aangezien het nog geen negen uur was, maakte ik eerst nog een korte wandeling. In de tuin werd ik aan het werk gezet door het land om te gooien met een soort van grote vork/hefboom. De zon was ook lekker aanwezig, dus ik begon snel te zweten, maar het was een fijne afwisseling en ook iets waar ik me wel in thuis vond: lichamelijke activiteit. De werkperiode in de tuin ging zomaar voorbij. Ik ging snel naar mijn kamer toe om daar om te kleden terug in een joggingbroek. Thee of koffie en fruit stonden op het programma. De theekamer zat al vol aan de tafels, aangezien ik van buiten kwam en dus later binnenkwam. Ik schonk mezelf een kop thee in. Ik had het warm en ik was me bewust van het zweten.

Niet veel later gingen we weer naar de zendo om zazen te beoefenen. Ik geloof dat we daarna individuele kinhin hadden en voor anderen een uitleg over de dokusan (persoonlijk gesprek met Jiun Hogen roshi) aangezien daarbij nogal wat komt kijken.

Na de uitleg over dokusan gaf Jiun Hogen roshi een aanmoediging in de vorm van definities geven over zen. De meest bijgebleven is die van Klaas of Kees “Zen is stil zitten en niets doen!”. Het kan ook zijn dat we de individuele kinhin of uitleg over dokusan hierna kregen en dat eerder gewone kinhin was. Na de aanmoediging van Jiun Hogen roshi en de kinhin, gingen we nogmaals mediteren.

Om 12.45 gingen we lunchen, ook op formele wijze. Handen wassen, terugkeren naar de zendo, gezamelijke naar de eetzaal, voedseloffer. Aan tafel vergat ik bij het individuele voedseloffer de lepel over mijn hand te draaien en schepte ik gelijk het eten in het bakje. Dat was even een stress momentje.

Het middagmaal bestond uit iets wat op rijst leek (het was geen rijst), boerenkool, groenten, salade en dressing.

Daarna hadden we vrije tijd tot drie uur. In deze tijd begon ik erg te twijfelen over wat ik hier deed. Ik wist ook niet goed wat ik moest doen in de vrije tijd. Eerst dacht ik om de tijd te gebruiken om extra te mediteren in zittende vorm, maar misschien maakte ik het dan nog erger. Ik voelde me mentaal nog al zwaar, een knagend gevoel, maar ik kon het niet goed plaatsen. Ten tweede dacht ik aan slapen, maar ik was weder bang om me te verslapen. Ten derde dacht ik om dan buiten maar een wandeling te gaan maken. Het zonnetje was warm, dus een wandeling was wel aangenaam. Ik vond het jammer dat ik mijn dagboek niet mee had, aangezien ik dan het gevoel van me had kunnen afschrijven. Vooraf had ik van Tenjo het advies gekregen om bij een moeilijk moment mijn aandacht te richten naar het gevoel en niet naar de mentale vertelsels. Dat deed ik ook, het gevoel ging niet weg, maar ik kreeg er langzaam vrede mee. Ik heb een tijdje buiten gezeten in de zon. Ik weet nog dat het gevoel dat ik misschien te laat zou komen er nog steeds was, aangezien ik wat ver van het pand af zat. Ik had ook het idee dat de tijd heel langzaam begon te verlopen. Zonder horloge of alarm leven is heel anders dan met, de tijdsbeleving wordt anders.

Half drie kwam ik terug in de theekamer, aangezien daar een klok hing. Ik schonk mezelf nog een kop thee in. Ik had vernieuwde moed, gewoon eerst dit moment en dan het volgende. Om drie uur terug in de zendo. Thee drinken. Daarna zazen, kinhin, zazen, individuele kinhin, zazen, kinhin en zazen. In die laatste twee zazen periodes had ik mijn dokusan met Jiun Hogen roshi. Ze vroeg me hoe het met me ging en later hoe het ging met mijn meditatie beoefening. Ik antwoordde met “oké”, aangezien ik me niet slecht voelde, maar gelukkig is weer een hele andere kant van het spectrum. Jiun legde voor om het tellen van de ademhaling als een mantra te doen. Dus niet uitademing… “Eén”. Het is beter om gelijktijdig uit te ademen en in mijn hoofd “eeeeeen”, inademen “tweeee” te spreken.

Het avondmaal verliep informeel, dus geen voedseloffers en recitaties. Het eten bestond uit een heerlijke boerenkoolsoep, broodjes en salade. In de avond na het eten heb ik weer een wandeling gemaakt buiten. 19.30 gingen we weer de zendo in voor het gebruikelijke… zazen en kinhin. Ik werd redelijk slaperig na de eerste meditatie. Daarom deed ik het vest uit om het wat kouder te krijgen, aangezien de kou wat helpt om wakker te blijven. We sloten de avond af met thee en een recitatie van “Om Namu Buddha Ya”. Bij de thee kregen we ook een speculaas koekje aangeboden.

Dit keer viel ik na een lange dag, zomaar in slaap. Ik had ook niet meer thee gedronken, na het verlaten van de zendo ben ik meteen naar bed gegaan.

Zondag

Het belletje om ons te ontwaken rinkelde, ik merkte dat het nog vroeg was. Het was donkerder dan de dag ervoor. Ik herinnerde me dat de klok een uur vooruit was gegaan. Ik stond met wat meer moeite op. Toch was ik één van de eersten of eerste die beneden wachtte tot het tijd was. Er was nog geen thee, dus schonk ik mezelf een koud glas water in.

Eenmaal toen er meerdere mensen beneden kwamen, verplaatsten we ons de zendo in. De ochtend begon hetzelfde. Je kreeg een halve rijstwafel aangeboden, ik bleef liever nog even vasten. Tweemaal een kopje thee en daarna een recitatie. Gevolgd door zazen, kinhin en zazen. Het was die ochtend kouder, dat weet ik nog goed, volgens mij deden we bij de eerste kinhin een wandeling buiten. Of het was later, in ieder geval had ik spijt dat ik niet even snel een dikke trui/jas had gepakt.

Na de tweede zazen, gingen we formeel ontbijten, ditmaal stond er boekweit op het menu (of dat gok ik tenminste). Ook was er granola en yoghurt maar dat heb ik niet gehad. Al voor negen uur was ik weer aan het werk in de tuin voor de werk-periode. Ik schepte stukken land om, dat heeft me lekker bezig gehouden.

Gevolgd door koffie of thee, en fruit. Daarna zazen en kinhin, misschien was dit ook wel de kinhin buiten. Om elf uur een vragen & antwoorden periode met Jiun Hogen roshi. Dit volgde geloof ik met individuele kinhin en daarna weer zazen. Om 12.45 hadden we een formele lunch, wat bestond uit bruine rijst, met groenten en een soort chili con carne-achtig iets, uiteraard met salade en dressing. Hierna hadden we de tijd om onze kamers schoon te maken, stofzuigen, beddengoed in de wasmand, nieuw lakenpakket samenstellen.

Hierna hadden we nog even vrije tijd, die heb ik gebruikt om nog even een wandeling te maken op de kinhin paden buiten. Ook heb ik nog buiten op een bankje gezeten voor het pand, lekker de vitamine D tot je nemen van de zon die toch fijn aanwezig was.

Om drie uur was het tijd om weer de zendo in te gaan voor thee en een recitatie. Een laatste zazen en kinhin sessie met een afsluitend praatje van Jiun Hogen roshi. Daarna werden we verzocht naar de theekamer te gaan om afscheid van elkaar te nemen. We mochten weer spreken.

Het was grappig om iedereen weer ineens te zien opbloeien. Tijdens het weekend, was het net alsof iedereen wat aan de chagrijnige kant was. Je keek elkaar niet echt in de ogen aan, en nu voel je de vriendelijkheid en liefde van die mensen waarmee je hebt gezeten. Eerder die dag, had ik het gevoel dat ik blij was om weer naar huis te gaan. Maar om tussen al die mooie mensen te staan, had ik een ander gevoel: ik wilde eigenlijk helemaal niet naar huis gaan. Er waren verschillende reacties van mensen op het weekend, de een had verschillende inzichten gekregen en wilde graag doorgaan. De ander vond het vooral gewoon fijn. Ikzelf, ik vond het bijzonder.

Thuiskomen voelde vreemd aan, alsof het een andere wereld was. Ik voelde me heel rustig en alsof niets me iets deed. Ik heb in stilte mijn avondeten opgegeten. Ik vond het ook lastig om weer te gaan spreken met mijn ouders. De volgende ochtend ben ik weer naar het Dharmahuis gegaan voor een ochtendmeditatie. Het was ook een raar idee om dinsdag weer aan het werk te gaan, maar één ding was zeker: ik wilde me gelijk aanmelden voor andere programma’s op de Noorder Poort!

Met een vriendelijke groet,

Marco Jansen
Cursist op de donderdagavond in het Dharmahuis Leeuwarden