Week 2 en 3 Kshanti, geduld
Kshanti is de derde paramita. Het wordt vaak vertaald als geduld, tolerantie en volhardendheid. Thic Nhat Hanh spreekt liever van alomvattendheid. Ongeduld en intolerantie komen voor in situaties waar we ons niet prettig in voelen. We zouden het liever anders willen zien. Iemand doet iets dat je niet prettig vind, of je hebt veel te doen en dan gebeurt er onverwacht iets dat je programma in de war stuurt.
De oefening is om onszelf groter te maken, zodat we dat wat we als onaangenaam ervaren in ons op kunnen nemen en kunnen transformeren. Om dat te verduidelijken heeft de Boeddha twee aanwijzingen gegeven.
Als je een eetlepel zout in een glas water doet, dan zal het water zout smaken. Als je een eetlepel zout in een rivier of in een meer doet, zal je het zout niet proeven als je een slok neemt. Bij een onaangename situatie zullen we de neiging hebben om ons zelf te verkleinen zodat we helemaal gevuld zullen zijn door de weerstand die we ervaren. Als we ons perspectief vergroten kunnen we ons gevoel in een ander licht plaatsen. Het betekent dat we ons realiseren dat we met een groter geheel verbonden zijn. Je zou je dan bijvoorbeeld kunnen afvragen waarom je je zo druk maakt, of dat je liefdevol kunt kijken naar je gemoedstoestand.
De andere aanwijzing die behulpzaam kan zijn is om je te verdiepen in de aard van de elementen aarde, water, lucht en vuur. Deze elementen nemen alles in zich op wat op hun toe komt, of het nu aangenaam, of smerig is. Ze selecteren niet, maar ze nemen het op en transformeren het. Dat is wat ons te doen staat. De dingen die op ons af komen te ontvangen, te accepteren en te transformeren. Dat is een natuurlijk proces. Als iemand iets onaardigs tegen ons zegt hoeven we niet met onaardigheid te reageren. We kunnen het ontvangen, ons realiseren dat het onaangenaam is, dat aanvaarden en vervolgens liefdevol een passend antwoord geven. Dat hoeft niet altijd op een manier te zijn die de ander prettig vindt. Soms kan het pijnlijk zijn voor iemand, maar het gebeurd liefdevol en met respect.